Υποδοχή Αποτμήματος Ι. Λειψάνου
της Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας
19 Ιουνίου 2015
Με απλότητα και λαμπρότητα συγχρόνως, πραγματοποιήθηκε Παρασκευή, 19 Ιουνίου, ώρα 7 το απόγευμα, η επίσημη υποδοχή Αποτμήματος του Ιερού Λειψάνου της Αγίας Φιλοθέης της Αθηναίας, στην ομώνυμη Αδελφότητα «Η Αγία Φιλοθέη», η οποία έχει έδρα της το Αγρίνιο.
Στη οδό Μακρή έγινε η υποδοχή από τον Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά. Το ιερό λείψανο μετέφερε ο Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Χατζηαντωνίου, Γραμματέας Συνοδικής Επιτροπής και Δημοσίων σχέσεων της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Προϊστάμενος του Ιερού Ναού της Αγίας Φιλοθέης Αθηνών.
Μετά την υποδοχή σχηματίστηκε λιτανευτική πομπή, με κατάληξη την Αδελφότητα της «Αγίας Φιλοθέης», όπου βρίσκεται ο Ιερός Ναός της Αγίας. Ακολούθησε πανηγυρικός Εσπερινός χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά.
Παραβρέθηκαν ο Δήμαρχος Αγρινίου κ, Γεώργιος Παπαναστασίου, η Αντιπεριφεριάρχης Δ. Στερεάς κ. Χριστίνα Σταρακά, Αντιδήμαρχοι, εκπρόσωποι φορέων, ιερείς και πλήθος κόσμου.
Τιμές απέδωσε τμήμα της Φιλαρμονικής του Δήμου Αγρινίου, υπό την διεύθυνση του κ. Βασιλείου Κονήδα.
Το Σάββατο τελέστηκε όρθρος και πανηγυρική Θ. Λειτουργία, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Κοσμά.
Το Απότμημα του Ιερού Λειψάνου θα παραμείνει στον Ι. Ναό της Αγίας Φιλοθέης.
Το Δηλωτικό της παραχωρήσεως του αποτμήματος από το Ιερό, χαριτόβρυτο & θαυματουργό Λείψανο της Αγίας Φιλοθέης.
Ανταλλαγή δώρων.
Σύντομη βιογραφία
Αγία Φιλοθέη η Αθηναία (1526-1589) Η κυρά των Αθηνών
Η Αγία Φιλοθέη, (κατά κόσμον Παρασκευή Μπενιζέλου), γεννήθηκε στην Aθήνα από γονείς άρχοντες, μοναχοπαίδι του Aγγέλου Mπενιζέλου και της Συρίγας Παλαιολόγου. Ήταν μοναχή με σημαντική φιλανθρωπική και κοινωνική δράση κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας του 16ου αιώνα. H Ορθόδοξη Εκκλησία την έχει ανακηρύξει Αγία και είναι στενά συνδεδεμένη με την πόλη των Αθηνών. Η μνήμη της τιμάται στις 19 Φεβρουαρίου.
Το σπίτι της Ρεβούλας βρισκόταν εκεί, που σήμερα υψώνεται το μέγαρο Aρχιεπισκοπής Αθηνών, γι’ αυτό άλλωστε η οδός αυτή ονομάζεται οδός Αγίας Φιλοθέης. Σε ηλικία 14 ετών οι γονείς της αποφάσισαν να την παντρέψουν με τον κατά πολύ μεγαλύτερό της Ανδρέα Χειλά, ο οποίος ανήκε σε αρχοντική οικογένεια της Αθήνας. Ήταν ένας γάμος ενάντια στη θέλησή της, που διήρκεσε τρία χρόνια. Έπειτα η Ρεβούλα έμεινε χήρα. Στα 17 της χρόνια ήταν όμορφη, πάμπλουτη, καταγόμενη από δύο αρχοντικές και σημαντικές οικογένειες, μορφωμένη και ελεύθερη. Εύκολα εννοεί κανείς, πόσο περιζήτητη νύφη ήταν και οι σημαντικότερες οικογένειες της Αθήνας, και όχι μόνο, τη διεκδικούσαν για νύφη τους. Οι γονείς της την πίεζαν έντονα να συνάψει δεύτερο γάμο, όμως αυτή τη φορά η Ρεβούλα δεν εισάκουσε την επιθυμία των γονέων της, δηλώνοντας ότι επιθυμεί να ακολουθήσει ασκητική ζωή. Επιδόθηκε σε φιλανθρωπικό έργο και, δέκα χρόνια μετά το θάνατο των γονέων της, εκάρη μοναχή με το όνομα Φιλοθέη.
Η μοναχή Φιλοθέη άσκησε ένα είδος φιλανθρωπικού & ιεραποστολικού μοναχισμού. Ανακαίνισε το ναΐσκο του Αγίου Ανδρέα, ο οποίος βρισκόταν στον περίβολο του πατρικού της αρχοντικού, και ίδρυσε κοινόβιο. Το Καθολικό του Αγίου Ανδρέα και το πηγάδι της Μονής της σώζονται μέχρι σήμερα στον περίβολο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Στο κοινόβιο αυτό εισήλθε πρώτη ως Ηγουμένη μαζί με άλλες μοναχές, κόρες επιφανών οικογενειών της Αθήνας. Η ίδρυση του κοινοβίου πρέπει να τοποθετηθεί περί το 1571. Σε αυτό ζούσαν περί τις 150 μοναχές, ανάμεσα στις οποίες και μερικές εκχριστιανισμένες μουσουλμάνες.
Εκείνη την εποχή, αρχίζει το φιλανθρωπικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό και εθνικό έργο της Φιλοθέης. Στο έργο αυτό αφιέρωσε την πατρική και προσωπική της περιουσία. Ιδρύει σχολεία, βιοτεχνικά και χειροτεχνικά εργαστήρια, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, ορφανοτροφεία. Διδάσκει τα στοιχειώδη γράμματα και οικοκυρική στις «μοναστηρίσιες». Το συγκρότημα αυτό ονομάζεται «Παρθενώνας» και εκεί βρίσκουν καταφύγιο και περίθαλψη (υλική και πνευματική) αδιακρίτως Έλληνες και Τούρκοι. Όλη η φτωχολογιά την είχε σαν πονετικιά μάνα.
Προσφέρει μεγάλα ποσά για την απελευθέρωση των αιχμαλώτων, ενώ ιδιαιτέρως φροντίζει για τη φυγάδευση των γυναικών στα νησιά, προκαλώντας ζημιά στα χαρέμια των Τούρκων. Παράλληλα, ιδρύει μοναστηριακά παραρτήματα στο Χαλάνδρι, τα Πατήσια, το Ψυχικό, την Καλογρέζα.
Στην περιοχή του Ψυχικού άνοιξε ένα πηγάδι, για να ξεκουράζονται οι κατάκοποι αγρότες που δούλευαν ώρες κάτω από το ζεστό ήλιο και το νερό ήταν λιγοστό στην αττική γη. Λέγεται, ότι από το ψυχικό αυτό της μοναχής Φιλοθέης πήρε η περιοχή το όνομά της, Ψυχικό. Ή πάλι, πως έγραψε πάνω στο μαρμάρινο χείλος του πηγαδιού την λέξη «ψυχικόν», δηλωτικό της αγάπης της. Επίσης και η περιοχή της Καλογρέζας οφείλει το όνομά της από τη Μονή που εκεί ίδρυσε η Φιλοθέη, τη Μονή της Καλογραίας, όπως την αποκαλούσαν οι Αθηναίοι (και από παραφθορά της λέξης, Μονή της Καλογρέζας). Σύμφωνα με άλλη ετυμολογία, “καλογρέζα” σημαίνει “μοναχή” στην αρβανίτικη διάλεκτο.
Βασική επιδίωξη της Φιλοθέης ήταν η τόνωση του ορθόδοξου ιδεώδους & η διατήρηση της ελληνικής συνείδησης. Το έργο της, εθνικό & θρησκευτικό, ξεπέρασε τα όρια της Αθήνας & έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα &στο εξωτερικό. Αδιαφιλονίκητη ιστορική επιβεβαίωση για το έργο αυτό παρέχει η αλληλογραφία της Φιλοθέης με τη Γερουσία της Βενετίας (1583), από την οποία ζητούσε οικονομική βοήθεια.
Το τέλος της
Τη νύχτα της 2ας προς 3η Οκτωβρίου 1588, κατά τη διάρκεια ιερής ολονυχτίας που επιτελούσαν οι μοναχές προς τιμή του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου στο εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, στα Πατήσια, οι Τούρκοι εφορμούν, συλλαμβάνουν τη Φιλοθέη και έπειτα από βασανιστήρια την εγκαταλείπουν ημιθανή έξω από τη Μονή της. Έξω από το Ναό του Αγίου Ανδρέα, στα δεξιά της εισόδου του, σώζεται η κολώνα, όπου η Φιλοθέη δέθηκε και μαστιγώθηκε. Οι μοναχές την μετέφεραν στην κρύπτη της, στην Καλογρέζα. Εκεί η Φιλοθέη υποκύπτει στα τραύματά της, στις 19 Φεβρουαρίου 1589. Ενταφιάστηκε στο δεξιό μέρος του ιερού βήματος του Αγίου Ανδρέα, ενώ αιώνες αργότερα τα ιερά Λείψανά της μεταφέρθηκαν στη Μητρόπολη Αθηνών, όπου φυλάσσονται σε ασημένια λάρνακα μέχρι σήμερα.
Στο μέρος, όπου παρέδωσε το πνεύμα της στην περιοχή της Καλογρέζας, υψώνεται ο Ιερός Ναός της Αγίας Φιλοθέης, ενώ το όνομά της φέρει και ολόκληρο το γνωστό προάστιο των Αθηνών, Φιλοθέη.
